تبلیغات سیاسی

تبلیغات سیاسی     

   ( پروپاگاندا  propaganda  )    

و جمهوری اسلامی ایران 

  در جامعه امروز جهانی و به ویژه جامعه تحت حاکمیت نظام جمهوری اسلامی که حقیقتا به سدی در مقابل امپریالیسم غرب تبدیل شده، روزی را نمی توان یافت که مردم آماج حملات تبلیغات سیاسی دشمن واقع نشوند. از پایتخت کشور گرفته که شیوه نفوذ دشمن عمدتا از طریق ماهواره ها و اینترنت است تا روستاهای دورافتاده که شیوه دشمن متفاوت و ازطریقی همچون شایعه پراکنی است همه تحت تاثیر تبلیغات سیاسی دشمن قرار داریم . بنابراین برای مقابله با این هجمه مفیدترین شیوه  مطلع شدن از پشت پرده ظواهر عوام فریب این گونه تبلیغات و  شناسایی حربه های تبلیغاتی دشمن است.

در طول انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری ایران و حوادث پس از آن دشمن با تمامی امکانات به ویژه از طریق رسانه سعی بر تحمیل اراده خود بر ملت ایران داشته که سعی خواهم کرد در سلسله مقالاتی  به بر شمردن این تکنیکهای مشهور به پروپاگاندا و ذکر مصادیق به کار گرفته شده آن بر ضد  نظام  و کشورمان  بپردازم. اما پیش از برشمردن  تکنیکهای مورد استفاده دشمن در ایام اخیر لازم است تا خلاصه ای از مقوله تبلیغات و مسائل پیرامون آن مطرح شود تا در ضمن به وجود آمدن یک پیش زمینه مناسب فکری بتوان به بیان مسائل فوق الذکر پرداخت.

 خاستگاه تبلیغات سیاسی یا پروپاگاندا

تبلیغات سیاسی برای اولین بار در سال 1622 میلادی توسط پاپ گریگوری پانزدهم در واتیکان به کار گرفته شد و سازمانی به این نام نیز در کلیسای آن زمان تشکیل شد.

تعریف تبلیغات

 صاحبنظران برای تبلیغات تعاریف متنوع و متعددی را برشمرده اند که هیچ کدام آن ناقض دیگری نیست اما یک محقق ایرانی به نام محسن خندان از تعاریف تبلیغ توسط غربی ها جمع بندی را انجام داده که این گونه می باشد :  

تبلیغ انتشارو انتقال اطلاعات ،دیدگاهها و عقاید بین فرد یا افرادی  به منظور 1. نفوذ   2 . ایجاد دگرگونی   3 . تاثیر بر روحیات ،افکار و رفتار آنها

تبلیغات سیاسی، تجاری و مذهبی

تفاوت بین تبلیغات سیاسی propaganda  ، تبلیغات تجاری advertising ، تبلیغات مذهبی mission ، در روشهایی است که به کار می برند. در تبلیغات سیاسی از شیوه های پنهان و غیر مستقیم در تبلیغات تجاری از شیوه های مستقیم و در تبلیغات مذهبی با اعزام مبلغ این امر صورت می گیرد.

اما  در هر یک از اهداف سیاسی تجاری و یا مذهبی از شیوه های دیگر استفاده می کنند.

به طور مثال در انتخابات ریاست جمهوری ابتدا با مقالات و  اخبار و ... سعی می شود به طرزی غیر مستقیم که از مصادیق تبلیغات سیاسی است نظر مردم نسبت به یک تفکر  خاص جلب شود. سپس با استفاده از بنر و پوستر و امثالهم  که از شگردهای تبلیغات تجاری است سعی می شود به معرفی کاندید مورد نظر پرداخت و نهایتا با اعزام نماینده و مبلغ که ویژگی تبلیغ مذهبی است نامزد مورد نظر را با سخنرانی  به مردم معرفی کنند.

به این ترتیب اگر کارشناسان تبلیغات سیاسی به اصول و روشها و فنون تبلیغات تجاری و مذهبی اشراف نداشته باشند  امکان به ثمر رسیدن استراتژی تبلیغات سیاسی آنها امکان پذیر نخواهد بود. 

اهمیت استفاده از تبلیغات تجاری در تبلیغات سیاسی

  عده ای بر این عقیده هستند که از آنجایی که مردم عادی حوصله و فرصت بررسی استدلالها و برنامه های نامزدها را ندارند و  لذا استفاده از شعارها جملات کوتاه  پوسترهایی که تصویر خندان نامزدها بر روی آن حک شده است بسیار مثمر ثمر واقع خواهد شد. امروزه اکثر بودجه های تبلیغاتی در انتخابات صرف تبلیغات تجاری می شود.

پررنگ بودن نقش تبلیغات تجاری در انتخاباتهای ایران

در جامعه ما که در انتخاب مردم شخصیتها بر برنامه ها ارجحیت دارند استفاده از تبلیغات تجاری به نسبت دیگر کشورها که دارای رقابت حزبی هستند موثرتر است.به عنوان مثال در انتخابات دوره ی قبل  شورای شهر تهران از آنجایی که فرصت طرح دیدگاهها برای مردم وجود نداشت پوسترهای افراد مشهور باعث رای آوردن آنها شد تا در نهایت عده ای از ورزشکاران (ساعی و دبیر و خادم ) ، مدیران ورزشی ( رئیس اسبق فدراسیون جانبازان و معلولین ) و افراد غیرمرتبط با مسائل سیاسی  و بقیه نیز نمایندگان دور پیشین بر کرسی شورای شهر تکیه بزنند.

 مراحل تبلیغات سیاسی

1 .زمینه و بافت : تبلیغت سیاسی همواره در یک محیط انجام می شود که در صورت لحاظ  کردن ارزشها و قوانین آن محیط تبلیغ موثر و در غیر این صورت تبلیغ با شکست مواجه می شود.

2 . هدف و ایدئولوژی:  اهداف تبلیغات باید با ایدئولوژی حاکم سازگاری داشته باشد . در غیر این صورت محکوم به شکست است. به عنوان مثال اگر کورکورانه بخواهیم اهداف انتخاباتی آمریکا در نزد  دموکراتها  مثلا قانون حق سقط جنین را در ایران پیاده کنیم نه تنها با شکست در انتخابات بلکه با عواقب وخیم تری در ابعاد گسترده مواجه خواهیم شد که  دلیل آن ناسازگاری هدف فوق الذکر با ایدئولوژی حاکم بر کشور ایران می باشد.

3 . ساختار سازمانی تبلیغ : برای تبلیغات نیاز به یک ساختار سازمانی دقیق مطیع و مستمر وجود دارد و نمی توان به صورت دفعتا و لحظه ای با چند آگهی و سخنرانی به منظور مورد نظر دست پیدا کرد.

4. بررسی امکانات موجود در اختیار برای تبلیغ : شامل افراد متخصص و متعهد  و رسانه های همگانی و زمینه های مالی. هیچ فعالیت سیاسی بدون  موارد مذکور امکان پذیر نیست.

5 . شناخت مخاطبین : مخاطب شناسی امروزه در تمام کارهای ارتباطی و به خصوص تبلیغاتی بسیار مهم است که در دو محور اساسی شکل می گیرد .یکی شناخت نگرش مخاطب و دیگری شناخت نیازهای او.

6 .کسب اعتبار و حیثیت : اگر منبع تبلیغ فاقد اعتبار باشد سوژه ها حتی خود را در مسیر تبلیغات قرار نمی دهند.چه رسد به اینکه بتوان بر روی آنها اثر گذاشت.  لذا یکی از سخت ترین کارهای تبلیغی کسب اعتبار در افراد ناهمسو است.

مصداقی شنیدنی در این خصوص می توانم بیان کنم. رسانه های معاند نظام همواره در نزد دوستداران نظام مطرود بوده اند به همین دلیل حنای آنها هرگز برای طیف وسیعی از مردم رنگی نداشته . الان که به ایام پیش و پس از انتخابات نگاه می کنم مسائل قابل توجه و تاملی برای من مکشوف می شود.نقشه هایی که نظام سلطه پیش از انتخابات برای ما می کشید و ما اصلا توجهی به آنها نداشتیم. خاطرم هست پس از پرتاب افتخار آمیز ماهواره امید در حال بررسی بازتاب این خبر در رسانه های مختلف جهان بودم. خبری جالب در سایت رادیوفردا یا وی . ا . ای نظرم را به خود جلب کرد و آن مصاحبه حبیب خواننده لس انجلسی با این سایت در خصوص پرتاب ماهواره امید بود. مصاحبه ای کاملا احساسی که نهایتا اشک از چشمان خواننده جاری می شد. به خصوص آنجایی که حبیب گفته بود وقتی پرتاب ماهواره امید را دیدیم کلی هیجان زده شدیم تا جایی که همسرم تا ساعتی گریست. برای من  تعجب بود که چرا این سایت ضد نظام چنین چرخش آشکاری کرده و مطالبی در سایت درج می کند که منفعتش به جیب نظام اسلامی می رود؟ این اخبار سبب شده بود نظر من نسبت به این سایتها تغییر کند و دیگر با پیش فرض به آنها نگاه نکنم. اما پس از انتخابات ریسات جمهوری و مواضع کاملا خصمانه این سایت در کنار سایتهای ضد نظام  دیگرکه به وقیحانه ترین شکل ممکن به نظام می تاختند و خواننده ها را به تلاش برای براندازی تحریک می کردند تازه فهمیدم که آب از سرچشمه گل بوده و آن اخبار استثنایی هم برای کسب اعتبار حیثیت پیش از انتخابات بوده تا بتوانند پس از انتخابات فازهای از پیش طراحی شده خودشان را بر روی طیف وسیعتری از سوژه ها اعمال کنند 

 7. بررسی امکانات و شدت مقابله مخالفین با تبلیغ : تبلیغ یک امر یکسویه و بی تاثیر از رقبا نیست. در اکثر مواقع تبلیغات با ضد تبلیغ  رقبا مواجه می شوند و تاثیر مورد نظر را از دست می دهند. پس لازم است قبل از تبلیغ به پیامدها آن انیشید.

مثال : در طول انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری تمام تلاش جناح اصلاح طلب بر این بود تا دکتر احمدی نژاد را به آمارسازی در خصوص نرخ تورم و دروغ پردازی متهم کند. ماجرا تا شبی که میرحسین موسوی در شبکه دو حاضر شد و با در دست داشتن آمارهایی جدید  و منتسب به بانک مرکزی به طور کلی آمارهای احمدی نژاد را زیر سوال برد برای سبزها خوب پیش می رفت. اما صبح روز بعد تیتر کوتاه روزنامه ایران همه نقشه ها را بر آب و تبلیغ اصلاح طلبان را با ضد تبلیغی هوشمندانه دفع کرد و آن این بود .بانک مرکزی : موسوی دروغ گفته .

انواع تبلیغ

تبلیغ در ارتباط با منبع و درستی اطلاعات آن به سه دسته سفید خاکستری  سیاه تقسیم بندی می شود. اگر منبع به درستی شناخته شده باشد و اطلاعات پیام به صحت نزدیک باشد تبلیغ سفید است.اما اگر منبع خبر دارای هویت شناخته شده باشد یا نباشد و درستی اطلاعات مورد تردید باشد تبلیغ خاکستری است. اما تبلیغ سیاه زمانی است که منبع آن دروغین و مطالب پخش شده نادرست باشد.

اما تبلیغ در ارتباط با دوره زمانی به  کوتاه و بلند مدت تقسیم بندی می شود و همانطور که از نامش بر می آید مربوط به طول دوره انتخابات است. مصداق تبلیغات کوتاه مدت انتخابات مجلس شورای اسلامی است و تلاشهای تبلیغاتی سی ساله دشمنان برای براندازی نظام را هم می توان به عنوان تبلیغی بلندمدت معرفی کرد.

تبلیغات غیرمستقیم

ویژگی اصلی تبلیغات سیاسی بر خلاف تبلیغات تجاری غیرمستقیم و نامرئی بودن آن است.اگر تبلیغات سیاسی مستقیم و مرئی باشد با واکنش منفی مردم روبه رو می شود لذا یکی از اصلهای طلایی تبلیغات آن است که مخاطب نداند که در معرض تبلیغ قرار گرفته است و گرنه حالت تدافعی خواهد گرفت.

یکی از مشخصه های تلوزیون آمریکا استفاده از تبلیغات غیر مستقیم است که غالبا در میان برنامه های تفریحی انجام می شود و عقاید گوناگون را در میان مردم رواج می دهد.

تبلیغات غیر مستقیم مختص وسایل ارتباط جمعی نیست بلکه در کتب نیز از این شیوه استفاده می شود. بر فرض مثال کتابهای جورج اورول که در ایران به آینده تمام نمای اوضاع ایران تعبیر می کنند و آن را بر ضد نظام تبلیغ می کنند.

اما ادامه  مطالب در  بخشهای بعدی انشاء ا... بیان خواهد شد و درنهایت سعی خواهد شد کل مطالب در قالب پی.دی.اف برای دانلود در وبلاگ قرار گیرد.